Jaaroverzicht vogels in Westerwolde 2016

Het jaar 2016 loopt op zijn einde en dat is een prima moment om op het afgelopen vogeljaar in Westerwolde terug te blikken.  In 2016 werden er 208 verschillende vogelsoorten gezien in Westerwolde. Dat zijn er 3 meer dan in 2015 en 4 meer dan in 2014. In 2016 is 76% gezien van alle soorten die in Westerwolde zijn ingevoerd.
In dit jaaroverzicht worden alleen de opmerkelijkste/zeldzaamste waarnemingen besproken.

Patrijs - Perdix perdix
De waarnemingen van patrijzen in Westerwolde worden met het jaar minder. Dit jaar waren er 20 waarnemingen, maar hier zitten ook een aantal dubbele waarnemingen tussen. Als je de dubbele waarnemingen niet meetelt kom je op ongeveer 11 waarnemingen uit van verschillende vogels en locaties, maar hier kunnen ook nog goed dubbele waarnemingen tussen zitten. De groep patrijzen bij Harpel is aanzienlijk kleiner geworden, van 11 vogels in 2015 naar 2 vogels in 2016.

Patrijzen. Wessingtange 20-06-2016. Foto Nico de Vries

Taigarietgans - Anser fabalis
Dit jaar werden een aantal waarnemingen gedaan van mogelijke taigarietganzen. In oktober zat er een vogel aan de Barlage, en in januari werden mogelijke taiga’s gezien op het Jipsinghuizerveld en in de Vriescheloër Vennen.

Kleine rietgans - Anser brachyrhynchus
In 2016 werden er een leuk aantal kleine rietganzen gezien.  Aan de Scholtweg, net iets buiten Onstwedde, werden regelmatig kleine rietganzen gemeld. Ook kwamen er een aantal waarnemingen van deze soort uit de Zijdstukken bij de Veenhuizerstukken. Aan het einde van het jaar zaten er ook kleine rietganzen bij Sellingen en in de Vriescheloër Vennen. De soort werd een paar keer overvliegend tussen de toendra’s opgemerkt.

Kleine rietgans. Onstwedde 25-01-2016. Foto Rik Wever

Dwerggans - Anser erythropus
Dit jaar werden er een leuk aantal dwergganzen gezien vanaf Telpost Zuidveld. De vogels werden op 11,12 en 14 oktober overvliegend gezien tussen de kollen. Het hoogste aantal was een groepje van 4 vogels. Het hoogste dagtotaal was 7.

Roodhalsgans - Branta ruficollis
Op 18 december werd er een roodhalsgans gevonden in de Vriescheloër Vennen, in een grote groep kol- en toendrarietganzen. Helaas kon de, in Westerwolde zeer zeldzame gans, de dagen na de vondst niet teruggevonden worden.

Casarca - Tadorna ferruginea
Casarca’s werden dit jaar 62 keer ingevoerd. Veel van deze waarnemingen betrof de bekende vogel, die al jaren met twee nijlganzen in de buurt van Veele en Wessinghuizen rondzwerft. In maart zat er een aantal dagen een casarca in de Zijdstukken. Ook zaten er de hele zomer minimaal twee vogels in de Sellingerbeetse. Verder werden er casarca’s gezien in de Veenhuizerstukken, Mussel, Ellersinghuizerveld en vanaf Telpost Zuidveld.

Casarca. Sellingerveld 16-09-2016. Foto Rik Wever

Witoogeend - Aythya nyroca

Een leuke soort, en voor de meeste van ons nog een nieuwe regiosoort, was de witoogeend van Bourtange. De vogel werd op 23 februari gevonden, maar kon de dagen erna niet meer opgemerkt worden. Pas op 28 februari werd de vogel in een andere plas dan hij ontdekt was weer teruggevonden. Nu bleek dat de vogel een gele ring om had. Echter ging het om een vogel uit een Duits herintroductieprogramma, en dat betekent dat we de vogel op ons lijstje mee mochten tellen. De vogel was uiteindelijk tot 17 april aanwezig. Leuk was dat de vogel op 31 oktober weer werd teruggevonden!

Witoogeend. Bourtange 28-02-2016. Foto Dietrich Meijer

Witoogeend. Bourtange 10-04-2016. Foto Mark de Vries

Topper - Aythya marila
Maar in 2016 werden er meer leuke eendensoorten gevonden. Op 12 februari werden er namelijk drie toppers op de Sellingerbeetse ontdekt. De drie vogels (twee vrouw, één man) waren tot de 13e nog aanwezig. Op 3 maart werd op dezelfde plek een mannetje gevonden, die tot zeker 12 maart nog aanwezig was.

Toppers. Sellingerbeetse - Zandwinning 12-02-2016. Foto Nico de Vries

Brilduiker - Bucephala clangula
Brilduikers werden dit jaar ook op verschillende locaties gemeld. Een bekende plek is natuurlijk de Veenhuizerstukken en de Sellingerbeetse, maar deze soort werd ook in de Doezekampen bij Smeerling gezien. Ook bij Wessinghuizen heeft een mannetje gezeten. Het hoogste aantal dit jaar waren zes vogels op de Sellingerbeetse op 27 maart.

Brilduiker. Doezekampen 17-03-2016. Foto Rik Wever

Nonnetje - Mergellus albellus
De meldingen van nonnetjes kwamen dit jaar zoals te verwachten over het algemeen uit de Veenhuizerstukken. Het hoogste aantal op deze plek was zes vogels op 31 januari. Verder werd deze soort gezien op het Ellersinghuizerveld, het A.G Wildervankkanaal, de Rietfilter bij Laude en in de Wedderbergen.

En wat krijg je als je een brilduiker en een nonnetje kruist? Deze vogel:

Hybride brilduiker x nonnetje. Sellingerbeetse - Zandwinning 19-06-2016. Foto Dietrich Meijer


Dit is een hybride brilduiker x nonnetje. Deze vogel wat op 19 juni op de Sellingerbeetse. Wat mij betreft één van de opmerkelijkste waarnemingen van het jaar.

Geoorde fuut - Podiceps nigricollis
2016 mag je wat mij betreft een goed jaar voor geoorde futen noemen. In het begin van het jaar kwamen er al wat meldingen vanuit Ter Apelkanaal, maar ook heeft deze soort de hele zomer in de Veenhuizerstukken en in de Sellingerbeetse gezeten. Op deze locaties heeft de soort ook succesvol gebroed! Naast deze locaties hebben er op 19 juni ook twee geoorde futen op het Ellersinghuizerveld gezeten.

Geoorde futen. Sellingerbeetse - Zandwinning 16-04-2016. Foto Rik Wever


Geoorde fuut. Sellingerbeetse - Zandwinning 17-04-2016. Foto Stefan Visscher

Zwarte ooievaar - Ciconia nigra
Voor welke soort het ook een goed jaar was is de zwarte ooievaar. Vooral in augustus werd deze soort op veel verschillende locaties gemeld. De eerste melding van de soort dit jaar was op 27 mei, in Ter Borg. De volgende dag is waarschijnlijk dezelfde vogel ook boven het Ellersinghuizerveld, de Sellingerbossen en Ter Wupping gezien. Op 2 juli werd er een ‘zwooi’ op het Ellersinghuizerveld gezien. Op 19 augustus vloog er een zwarte ooievaar over Blijham, en dezelfde middag werden er in Veenhuizerstukken Zuid twee vogels gevonden: een 2kj en een juveniel. Deze vogels hebben tot 2 september in het gebied gezeten. De vogels zaten ook regelmatig voor de kijkhut. Op 27 augustus zaten hier ’s avonds zelfs 4 vogels. Ook bij de Roege Baarg in Ter Wupping is deze soort in het najaar een aantal keren gezien. De eerste keer was dat op 29 juli. Op 23 augustus vloog er een zwooi over Onstwedde, en op 25 augustus zat er een jonge vogel aan Molenpaal, net iets buiten Onstwedde. Op 26 augustus vlogen er drie vogels over Telpost Zuidveld. De laatste melding van deze soort dit jaar was ’s avonds op 2 september, toen zat er een vogel bij Höfte.


Zwarte ooievaar. Ter Borg 27-05-2016. Foto Stefan Visscher.


Zwarte ooievaars. Telpost Zuidveld 26-08-2016. Foto Mark de Vries


Ooievaar - Ciconia ciconia

Ook waren er dit jaar weer veel waarnemingen van ooievaars. Eigenlijk te veel om hier allemaal te vermelden. Wat wel erg opmerkelijk was, was een groep van 22 exemplaren bij Ter Wupping op 28 juli.

Ooievaars. Höfte - Kieberg 28-07-2016. Foto Rik Wever


Roerdomp - Botaurus stellaris

Dit jaar waren er drie meldingen van roerdomp in de regio. De eerste was op 23 januari, bij de waterzuivering aan de Krommewijk. Op 31 januari werd er in Blijham een roerdomp gezien vanuit een rijdende auto. Op 10 september zat er een roerdomp een tijdje helemaal vrij voor de kijkhut van Veenhuizerstukken Noord.

Roerdomp. Veenhuizerstukken Noord 10-09-2016. Foto Stefan Visscher


Kleine zilverreiger - Egretta garzetta

Op 18 januari werden er drie overvliegende kleine zilverreigers gezien op het Rhederveld. Van 7 tot 10 mei zaten er minimaal twee kleine zilverreigers in de Doezekampen bij Harpel. Op 10 mei zat er ook een vogel in de Veenhuizerstukken Noord. Op 16 juli vloog er een exemplaar over de Sellingerbossen.

Kleine zilverreiger. Doezekampen 07-05-2016. Foto Rik Wever

Visarend - Pandion haliaetus

In het voorjaar werden er verschillende overvliegende visarenden gemeld. De eerste van het jaar was op 12 april in de Veenhuizerstukken Noord. Diezelfde dag vloog er ook een visarend over Sellingen. Verder kwamen er meldingen uit Blijham, Stadskanaal, Ter Haar, Mussel, de Gaast, Hoorndermeeden, Onstwedde en Wessinghuizen. Van waarschijnlijk 9 september tot 16 september heeft er een visarend in de Veenhuizerstukken gezeten. Op 14 september werden hier zelfs twee vogels gezien en gefotografeerd. Vanaf Telpost Zuidveld werd deze soort in het najaar ook regelmatig gezien, zelfs een aantal late vogels in oktober.

Wespendief - Pernis apivorus
Wespendieven werden dit jaar vrij veel gemeld. De eerste wespendief werd in de regio op 8 mei gezien, de laatste op 21 september. Het hoogste aantal wespendieven bij elkaar was 7, op 1 augustus over Telpost Zuidveld. Eén of meerdere broedgevallen van deze soort in Westerwolde is zeker. Vanaf de Telpost werden wespendieven met honingraten in de klauwen waargenomen.  Wespendief werd dit jaar in Westerwolde 106 keer ingevoerd.

Wespendief. Westerwolde. Foto Nico de Vries

Wespendief. Telpost Zuidveld 26-08-2016. Foto Mark de Vries

Rode wouw - Milvus milvus

Rode wouw werd dit jaar voor het eerst gemeld op 14 januari, overvliegend op de plek van de kleine burgemeester. In maart waren er vijf waarnemingen van rode wouw, in april ook vijf, in mei 9, in juni en juli één en in augustus, september én oktober iedere maand drie. Op 10 mei werd er een vogel ter plaatse gezien bij Vriescheloo. Ook vanaf de Telpost werd de soort een aantal keren gezien, in totaal vier keer. Rode wouw werd dit jaar 34 keer ingevoerd.

Rode Wouw. Laude 17-04-2016. Foto Stefan Visscher

Zwarte wouw - Milvus migrans
Zwarte wouw is een stuk schaarser in de regio dan de rode wouw, met maar 5 waarnemingen over het hele jaar. De eerste was op 10 april boven de rietfilter bij Laude. Op 6 mei vloog er een zwarte wouw over de Gaast, op 9 mei over de Veenhuizerstukken en op 10 mei over Blijham.

Zeearend - Haliaeetus albicilla
Opmerkelijk veel waarnemingen van zeearend dit jaar in Westerwolde, en dan vooral vanaf de telpost. De soort werd dit jaar 5 keer vanaf de telpost gezien, waarvan twee exemplaren op 21 september. Op 28 januari was een 3kj zeearend kort aanwezig boven de Veenhuizerstukken, op 2 maart vloog er een onvolwassen vogel over de Gaast, op 16 augustus vloog een juveniel over Blijham, en op 6 september vloog er weer eentje over de Veenhuizerstukken. Verder waren er waarnemingen uit Sellingerzwarteveen en Alteveer. Zeearend werd dit jaar 17 keer ingevoerd.

Zeearend. Veenhuizerstukken Noord 28-01-2016. Foto Stefan Visscher

Zeearend. Telpost Zuidveld 03-10-2016. Foto Nico de Vries

Steppekiekendief - Circus macrourus
Steppekiekendief werd dit jaar maar liefst twee keer waargenomen in de regio. De eerste was op 6 mei, bij Wedderveer. De tweede werd op 20 oktober net buiten Onstwedde gezien en gefotografeerd. Dit is het eerste gedocumenteerde geval van deze soort in Westerwolde op waarneming.nl.

Steppekiekendief. Achteresch Onstwedde 20-10-2016. Foto Rik Wever

Grauwe kiekendief - Circus pygargus
Op 18 april kwam de eerste melding van grauwe kiekendief in de regio binnen, net iets buiten Wedde. Daarna volgden er dit jaar nóg 49 andere waarnemingen van deze soort. In de omgeving van Harpel werd dit jaar opmerkelijk vaak hetzelfde mannetje gezien, die te herkennen is aan zijn wingtags. De soort werd in de omgeving van de Gaast ook regelmatig waargenomen. Opmerkelijk is dat van alle grauwe kieken die dit jaar in de regio zijn gezien 82% een mannetje was.

Grauwe kiekendief. Doezekampen 04-05-2016. Foto Rik Wever

Ruigpootbuizerd - Buteo lagopus

Ruigpootbuizerds werden dit jaar op verschillende locaties gezien, maar het grootste deel van alle waarnemingen kwam uit de omgeving van de Gaast. Buiten de Gaast en de Vriescheloër Vennen werd de soort gezien bij Sellingerbeetse, Vosseberg en in het Hebrecht.

Ruigpootbuizerd. Hebrecht 13-11-2016. Foto Mark de Vries

Roodpootvalk - Falco vespertinus
Roodpootvalk werd dit jaar één keer waargenomen. Dit was op 8 mei. Toen vloog een mannetje over Onstwedde en kon op het nippertje nog gefotografeerd worden.

Roodpootvalk. Onstwedde 08-05-2016. Foto Rik Wever

Smelleken - Falco columbarius
Smelleken werd dit jaar 32 keer ingevoerd, waarvan de meeste waarnemingen vanaf Telpost Zuidveld werden gedaan. Verder werd de soort gezien in de Veenhuizerstukken, het Rhederveld, Onstwedde, Veenhuizen, de Gaast en de Vriescheloër Vennen.

Boomvalk - Falco subbuteo
De eerste boomvalk werd in de regio op 16 april gezien. Daarna volgden er waarnemingen uit Smeerling, Blijham, Sellingen, Ter Wupping, Stadskanaal, Laude, Onstwedde, Mussel en Telpost Zuidveld. 32% van alle boomvalk waarnemingen werden gedaan vanaf de Telpost.

Slechtvalk - Falco peregrinus
Ook dit jaar waren er weer vrij veel waarnemingen van slechtvalk in Westerwolde, namelijk 72. Een broedpoging in de regio liep helaas op niets uit. De meeste waarnemingen van deze soort kwamen uit de Omgeving van Stadskanaal en de Gaast.

Slechtvalk. Vriescheloër Vennen 18-10-2016. Foto Rik Wever

Porseleinhoen - Porzana porzana
Dit jaar waren er minimaal drie waarnemingen van porseleinhoen in Westerwolde. Eén daarvan was een bekende plek, namelijk de Hollebeetse bij Sellingen. Andere waarnemingen kwamen uit Veele en uit Höfte. Bij Höfte zat de vogel in de buurt van de nieuwe uitkijktoren en was sommige avonden erg goed te horen. Deze vogel heeft zich in ieder geval van 25 juni tot 17 juli laten horen, maar was waarschijnlijk al veel langer aanwezig.

Kraanvogel - Grus grus
30 waarnemingen van kraanvogel dit jaar. In januari zwierf er een groepje van drie vogels rond in de buurt van Veelerveen. Deze vogels werden ook in de buurt van Vriescheloo en Blijham gezien. Op 9 maart vloog er een kraanvogel over het Barkeveen bij Weende, op 11 maart vloog er een groep van 27 vogels over de Sikkenbergweg bij de Veenhuizerstukken. Op 12 maart werden minimaal 2 vogels gehoord vanuit de Sellingerbossen. Op 15 maart zat er een vogel kort aan de grond bij Stadskanaal. Op 25 maart was er een waarneming van 12 overvliegende vogels bij Vriescheloo. Op 17 april zaten er 5 vogels ter plaatse op het Ellersinghuizerveld, en diezelfde dag werden er twee vogels boven Ter Wupping gezien. Op 20 april vlogen er twee vogels bij Kopstukken, en op 21 april vloog één vogel over de Doezekampen. Op 3 mei vloog een adulte vogel over het Ellersinghuizerveld. Op 26 september en op 21 oktober werden er kraanvogels vanaf de Telpost gezien. Op 11 december zaten er maar liefst 30 vogels ter plaatse op het Weenderveld. De vogels vlogen later richting Vledderveen en konden hier ook gefotografeerd worden.

Kraanvogels. Ellersinghuizerveld 17-04-2016. Foto Dietrich Meijer

Kraanvogels. Telpost Zuidveld 21-10-2016. Foto Stefan Visscher

Kraanvogels. Vledderveen 11-12-2016. Foto Mark de Vries

Steltkluut - Himantopus himantopus
Op 8 mei werden er zes steltkluten gevonden in de Veenhuizerstukken Noord. De vogels waren maar kort aanwezig en werden door 7 vogelaars gezien. Voor een aantal was dit een mooie inhaler.

Steltkluten. Veenhuizerstukken Noord 08-05-2016. Foto Rik Wever

Kluut - Recurvirostra avosetta
Ook weer een aantal waarnemingen van kluut dit jaar. De soort werd dit jaar 10 keer ingevoerd, waarvan 5 waarnemingen uit de Veenhuizerstukken kwamen. Verder werd deze soort gezien in de Sellingerbeetse op 27 maart, dit betrof een groepje van acht vogels. Verder werd de soort overvliegend gezien in Onstwedde en op het Ellersinghuizerveld.

Kluut. Veenhuizerstukken Noord 24-03-2016. Foto Rik Wever

Zilverplevier - Pluvialis squatarola
Een andere soort waarvan er dit jaar opmerkelijk veel waarnemingen waren is zilverplevier. Dit jaar zijn er zeker maar liefst vijf keer zilverplevieren waargenomen. Opmerkelijk was een waarneming in het voorjaar. Toen zaten er in de Doezekamopen bij Harpel twee vogels in zomerkleed. In het najaar kwamen de waarnemingen uit Onstwedde, Telpost Zuidveld en het Ellersinghuizerveld. Op 30 september zaten er op het Ellersinghuizerveld en in de Doezekempen twee zilverplevieren, zeer waarschijnlijk dezelfde vogels.

Zilverplevieren. Doezekampen 04-05-2016. Foto Rik Wever

Zilverplevier. Ellersinghuizerveld 27-09-2016. Foto Dietrich Meijer

Bontbekplevier - Charadrius hiaticula
In 2015 zaten er op het Ellersinghuizerveld en in de Veenhuizerstukken een aantal dagen grote groepen van soms wel 20 bontbekplevieren. Dit jaar was dat aanzienlijk minder met slechts een handje vol waarnemingen van deze soort. De eerste waarneming was in maart, in de Veenhuizerstukken. In april, mei, augustus en september werden er bontbekplevieren gezien in de Veenhuizerstukken, met als hoogste aantal drie vogels op 15 mei. De enige waarneming buiten de Veenhuizerstukken was op 16 mei, op het Ellersinghuizerveld.

Bontbekplevier. Ellersinghuizerveld. 13-05-2016. Foto Rik Wever

Morinelplevier - Charadrius morinellus
Dit jaar was er één waarneming van morinelplevier in de regio. Dit was op 29 augustus. Toen vlogen er twee vogels over Telpost Zuidveld richting zuidwest.

Houtsnip - Scolopax rusticola
Waarnemingen van houtsnip kwamen zoals gewoonlijk veel uit de Ter Apeler- en Sellingerbossen, maar ook de Tichelberg blijkt een goede plek voor deze soort te zijn. Verder kwamen de waarnemingen uit het Barkeveen, Veenhuizerstukken, Smeerling, ter Wupping, Braamberg, Ellersinghuizerveld, Ter Borg, Blijham, Stadskanaal en Onstwedde, waar op 12 november een houtsnip de klap tegen het raam van de Bibliotheek overleefde en na de klap weer goed weg kon vliegen. De soort werd dit jaar 34 keer ingevoerd.

Bokje - Lymnocryptes minimus
Ook werden er dit jaar weer enkele bokjes gemeld. De eerste waarneming van het jaar kwam uit Mussel, op 22 januari. Daarna was er een waarneming in april, uit de Veenhuizerstukken Zuid. Op 12 november zat er een bokje aan de Beetserwijk en liet zich geweldig bekijken. Op 13 november werd er een opvliegend bokje gezien in de Vriescheloër Vennen. De laatste waarneming was op 20 december, in de Zijdstukken, vlak bij de Veenhuizerstukken Noord.

Bokje. Beetserwijk 12-11-2016. Foto Nico de Vries

Bokje. Beetserwijk 12-11-2016. Foto Stefan Visscher

Kleine strandloper - Calidris minuta
Dit jaar was er slechts één waarneming van kleine strandloper. Dit was op 5 september. Toen zat er een vogel in de Veenhuizerstukken Noord, voor de kijkhut.

Temmincks strandloper - Calidris temminckii
Temmincks strandloper werd dit jaar twee keer in de regio waargenomen. De eerste waarneming was op 5 mei in de Doezekampen. De tweede waarneming was op 31 juli. Toen zaten er twee vogels in de Doezekampen.

Krombekstrandloper - Calidris ferruginea
Ook was er dit jaar een waarneming van krombekstrandloper. Dit was op 21 augustus. De vogel werd ’s ochtend ontdekt in de Veenhuizerstukken Zuid, en was de hele dag aanwezig. ’s Avonds werd de vogel nogmaals gezien.

Bonte strandloper - Calidris alpina
Een handjevol waarnemingen van bonte strandloper dit jaar. De eerste waarnemingen van deze soort kwamen binnen in maart. Toen zat er één vogel in de Doezekampen. Op 23 juli vlogen er vijf vogels over Onstwedde. Op 25 augustus zat er een vogel in de Veenhuizerstukken Zuid, en op 4 september zat er een bonte strandloper in Veenhuizerstukken Noord, voor de kijkhut. Op 25 september zaten er 7 vogels op het Ellersinghuizerveld. Op 27 september waren hier nog 4 vogels van over. De laatste waarneming was op 9 oktober, een vogel in de Veenhuizerstukken Noord.

Bonte strandloper. Ellersinghuizerveld 25-09-2016. Foto Rik Wever

Kemphaan - Philomachus pugnax

De eerste kemphaan werd gemeld op 23 maart in de Veenhuizerstukken Noord. Op 21 april zat er een groep van 19  vogels in de Doezekampen. Vanaf begin mei zaten er vrijwel dagelijks een aantal vogels in de Veenhuizerstukken. In deze periode werden er ook vogels in de Gaast en op het Ellersinghuizerveld gezien. In het najaar werd de soort op meerdere plekken gezien. Ook buiten Onstwedde en in de Doezekampen werd de soort gemeld. De soort werd zelfs twee keer gezien vanaf telpost Zuidveld. 

Kemphanen. Veenhuizerstukken Noord 17-10-2016. Foto Rik Wever

Zwartkopmeeuw - Ichthyaetus melanocephalus
Twee gevallen van zwartkopmeeuw in de regio dit jaar. De eerste was op 10 april. Toen zat er een adulte vogel kort in de Veenhuizerstukken Noord, om daarna richting het noorden weg te vliegen. Van 3 tot 9 september werd er een juveniele vogel gezien op de Sellingerbeetse aan de Zevenmeersveenweg. 

Zwartkopmeeuw. Sellingerbeetse - Zandwinning 05-09-2016. Foto Nico de Vries

Dwergmeeuw - Hydrocoloeus minutus
Ook waren er dit jaar weer meerdere waarnemingen van dwergmeeuw. Erg gaaf was een groep van wel 80 vogels boven Blijham op 23 april. Op 24 april zaten er maximaal 12 vogels aan de Sikkenbergweg bij Veenhuizerstukken Noord. Op 27 april vloog hier ook een vogel. Geen najaars waarnemingen van deze soort dit jaar. 

Dwergmeeuwen. Veenhuizerstukken Noord 24-04-2016. Foto Rik Wever

Grote mantelmeeuw - Larus marinus
Op 10 en 11 januari werd er een eerste winter grote mantelmeeuw gemeld in de Onstwedderkijl bij Musselkanaal. Op 13 januari zaten er maar liefst vijf grote mantels op de slaapplaats in de Sellingerbeetse. Op 14 januari én op 27 april vloog er een vogel over Mussel. Op 18 januari zat er een tweede winter vogel op het industrieterrein in Stadskanaal. Op 21 november vloog er een adulte vogel over Stadskanaal.

Grote mantelmeeuw. Sellingerbeetse - Zandwinning 13-01-2016. Foto Nico de Vries

Grote mantelmeeuw. Industrieterrein Stadskanaal 18-01-2016. Foto Stefan Visscher

Kleine burgemeester - Larus glaucoides
Eén van de knallers in de regio dit jaar was de vondst van een eerste winter kleine burgemeester bij Stadskanaal. De vogel werd op 10 januari ontdekt in de Onstwedderkijl bij Musselkanaal. De vogel werd door een mooi aantal Groningse vogelaars gezien. De meeuw zat ook regelmatig op het industrieterrein in Stadskanaal. De vogel sliep op de Sellingerbeetse. Hier werd de vogel op 13 januari gefotografeerd. Dit betrof een nieuwe soort voor Westerwolde. De vogel is in totaal 42 keer ingevoerd en heeft er van 10 tot 15 januari gezeten.

Kleine burgemeester. Onstwedderkijl 10-01-2016. Foto Dietrich Meijer

Kleine burgemeester. Industrieterrein Stadskanaal 11-01-2016. Foto Stefan Visscher

Kleine burgemeester. Sellingerbeetse - Zandwinning 13-01-2016. Foto Nico de Vries

Pontische meeuw - Larus cachinnans
2016 Is het jaar dat er eigenlijk voor het eerst één of meerdere pontische meeuwen in de regio worden opgemerkt. De waarnemingen kwamen in het begin van het jaar vooral uit Stadskanaal, en dan met name het industrieterrein en de Onstwedderkijl. Het maximale aantal op deze plek was 5 vogels, op 11 februari. Op 13 januari zaten er 6 vogels op de slaapplaats in de Sellingerbeetse, op 23 januari zaten hier 5 vogels. In de zomer werd de soort ook in de Doezekampen en op het Ellersinghuizerveld gezien tussen kleine mantelmeeuwen.

Pontische meeuw. Ellersinghuizerveld 01-08-2016. Foto Rik Wever

Geelpootmeeuw - Larus michahellis

In het begin van het jaar zat er een adulte geelpootmeeuw op het industriegebied in Stadskanaal. Op 10 januari werd hier ook een eerste winter vogel gezien. Op 18 februari zat er een geelpootmeeuw in de Parkwijk te Stadskanaal. Vanaf 4 juli werden er ook geelpootmeeuwen op de Sellingerbeetse gezien, met een maximum van 5 exemplaren. In augustus zat er een Geelpootmeeuw bij Weende, en later die week werden er ook Geelpootmeeuwen op het Ellersinghuizerveld gezien. 

Geelpootmeeuw. Sellingerbeetse - Zandwinning 10-07-2016. Foto Nico de Vries

Geelpootmeeuw. Ellersinghuizerveld 06-08-2016. Foto Rik Wever

Lachstern - Gelochelidon nilotica
Op 20 juli vlogen er drie adulte lachsterns over Telpost Zuidveld. Dit betrof een nieuwe soort voor de Telpost. Op 4 augustus vlogen er twee vogels, een adult en een juveniel, over de Veenhuizerstukken Noord.

Lachstern. Telpost Zuidveld 20-07-2016. Foto Rik Wever

Grote stern - Thalasseus sandvicensis
Een onverwachte nieuwe soort voor Westerwolde was de grote stern. Drie vogels werden op 20 september gevonden op de Sellingerbeetse aan de Zevenmeersveenweg. De vogels waren maar kort aanwezig en werden maar door twee Westerwoldse vogelaars gezien.

Grote sterns. Sellingerbeetse - Zandwinning 20-09-2016. Foto Dietrich Meijer

Zwarte stern - Chlidonias niger
Dit jaar was er slechts één zwarte stern aanwezig in de Veenhuizerstukken. Een vroege waarneming van deze soort was op 11 april. De volgende melding van deze soort was op 10 mei. De vogel was geregeld vanuit de hut te zien, maar ook aan de Sikkenbergweg werd de vogel waargenomen. De laatste waarneming van deze vogel was op 16 juni. 

Zwarte stern. Veenhuizerstukken Noord 13-05-2016. Foto Nico de Vries

Zomertortel - Streptopelia turtur
Zes waarnemingen van zomertortel dit jaar. De eerste waarneming was op 8 mei, een baltsend mannetje bij Ter Apel. Op 28 juni werd er een mannetje gehoord bij Laude. Op 8 juli was een vogel aanwezig in het Loosterveen bij Veelerveen. Overvliegende vogels werden gezien bij Kopstukken en bij de Gaast, dit betrof twee vogels. Zomertortel werd dit jaar niet vanaf de Telpost gezien.

Kerkuil - Tyto alba
Een leuk aantal waarnemingen van kerkuil in dit jaar. Regelmatig werden er jagende of roepende vogels waargenomen. Een leuk broedgeval betrof een paartje in de Sellingerbossen, die mooi gevolgd kon worden. De soort werd dit jaar drie keer als verkeersslachtoffer gevonden in de regio.

Kerkuil. Sellingen 03-12-2016. Foto Nico de Vries

Bosuil - Strix aluco
De meeste waarnemingen van bosuil kwamen uit de omgeving van Ter Wupping. Regelmatig werden er ’s Avonds roepende adulten en bedelende jongen gehoord. Ook bij Sellingen, Smeerling en Ter Borg is de soort dit jaar waargenomen.

Velduil - Asio flammeus
Op 5 januari werd er voor het eerst sinds jaren weer een velduil waargenomen in de regio. Dit was in de Vriescheloër Vennen. Dezelfde vogel werd hier op 10 januari ook gezien. Een leuke waarneming was op 19 februari. Toen vloog er een vogel recht over Mussel. Verder werd deze soort gezien bij Onstwedde (minimaal twee vogels), het Ellersinghuizerveld, Höfte, Weddermarke en de Gaast. Op 18 oktober zaten er twee vogels in de Vriescheloër Vennen.

Velduil. Höfte - Kieberg 28-04-2016. Foto Stefan Visscher
]
Velduil. Vriescheloër Vennen 18-10-2016. Foto Rik Wever

Bijeneter - Merops apiaster
Een andere erg leuke soort voor de regio was de bijeneter. Op 4 juni werden er twee foeragerende vogels ontdekt boven het Ellersinghuizerveld. Omdat de vogels snel gemeld werden lukte het iemand om één van de vogels nog boven het Weenderveld op te pikken. Enkele minuten later werd er een overvliegende vogel ontdekt bij de Begraafplaats van de Ter Apelerbossen. 

Bijeneter. Ter Apelerbossen 04-06-2016. Foto Stefan Visscher

Hop - Upupa epops
Ook leuk was een waarneming van een hop in een tuin grenzend aan het Ellersinghuizerveld. De vogel liet zich fraai bekijken maar toen de vogel uit beeld verdwenen was, lukt het de andere vogelaars helaas niet om de vogel terug te vinden.

Hop. Ellersinghuizerveld 13-05-2016. Foto Stefan Visscher

Draaihals - Jynx torquilla
Dit jaar werden er drie draaihalzen in Westerwolde ingevoerd. De eerste was op 3 mei. Toen werd een vogel gevonden op de parkeerplaats van het strand van de Sellingerbeetse. De tweede vogel zat op 6 mei aan de kant van het fietspad tussen Onstwedde en Ter Maarsch. De derde vogel werd gemeld op 17 oktober nabij de Hollebeetse. Verder zijn er van deze soort ook waarnemingen die niet ingevoerd zijn. Er zat onder andere een vogel in Sellingen.

Draaihals. Sellingerbeetse 03-05-2016. Foto Rik Wever

Kleine bonte specht - Dendrocopos minor
Kleine bonte spechten werden het hele jaar door vanuit verschillende locaties gemeld. Het vaakt vanuit de Ter Apeler- en Sellingerbossen, maar ook uit het Metbroekbosch kwam een mooi aantal meldingen. Ook werden vogels gezien in Stadskanaal, Bourtange, Ter Borg, Wollinghuizen, Weende, Ellersinghuizerveld en de Tichelberg.

Middelste bonte specht - Dendrocopos medius
Meldingen van middelste bonte spechten kwamen uit de Ter Apelerbossen, Metbroekbos en het Pagedal. De meeste waarnemingen kwamen uit het Roelagerbos bij Ter Apel. In mei was er een waarneming van twee baltsende vogels in het Metbroekbosch. Op 11 december werd er weer een baltsende vogel gehoord in het Roelagerbos.

Middelste bonte specht. Ter Apelerbossen 07-02-2016. Foto Nico de Vries

Zwarte specht - Dryocopus martius
Waarnemingen van zwarte spechten kwamen aan het begin van het jaar vooral uit de Ter Apelerbossen. In maart werd er ook een aantal keren een vogel in de Sellingerbossen gehoord. ’s Zomers kwamen de meldingen vooral uit de Ter Apelerbossen. Op 2 september werd er een vogel gehoord vanaf Telpost Zuidveld, en op 10 december eentje in de Sellingerbossen. 

Grauwe klauwier - Lanius collurio
Grauwe klauwieren werden deze zomer het meest gezien in de omgeving van Smeerling. De eerste waarneming van deze soort in de regio dit jaar was op 7 mei. Er zijn met zekerheid een aantal broedgevallen van deze soort in de regio dit jaar. In het voorjaar zat er een mannetje bij de Gaast in Blijham. Verder waren er waarnemingen bij Bourtange en Sellingen. Op 18 augustus zaten er twee juveniele vogels bij Höfte. Dit zijn met zekerheid twee doortrekkers aangezien hier niet gebroed is.

Grauwe klauwier. Westerwolde 26-06-2016. Foto Rik Wever

Klapekster - Lanius excubitor
Ook dit jaar weinig klapeksters in de regio. In het voorjaar waren er helemaal geen waarnemingen, en in het najaar ongeveer vier. De soort werd twee keer vanaf Telpost Zuidveld gezien, namelijk op 24 oktober en 17 november. Op 30 oktober werd er een vogel bij de Roege Baarg bij Höfte gezien. Op 17 en 18 oktober zat er een vogel aan de Ter Wuppingerweg. Op Facebook werd een foto geplaatst van een klapekster bij Wessinghuizen.

Klapekster. Ter Wupping 17-11-2016. Foto Rik Wever

Wielewaal - Oriolus oriolus
Dit jaar waren er 91 waarnemingen van wielewaal in de regio. De eerste melding was op 4 mei, bij de Sellingerbeetse. De soort is dit jaar veel gemeld in de omgeving van Sellingen. Hier is ook met succes gebroed. Ook werd de soort verrassend vaak vanaf Telpost Zuidveld op trek gezien, vooral in de laatste week van juli. Opmerkelijk was een waarneming van wel 16 exemplaren bij elkaar in Sellingen. De soort heeft in Westerwolde blijkbaar een goed jaar achter de rug.

Wielewaal. Sellingerbossen 14-07-2016. Foto Nico de Vries

Bonte kraai - Corvus cornix
De bonte kraai die in oktober 2015 in de Zijdstukken ontdekt was, is in 2016 tot 31 maart aanwezig. De vogel van de Zijdstukken is dit jaar een kleine 90 keer ingevoerd. Op 16 februari werd er een bonte kraai ontdekt bij Holte. Deze vogel werd op 24 december weer herontdekt. Op 16 februari was er achter Wedde een hybride bonte kraai x zwarte kraai aanwezig.

Bonte kraai. Zijdstukken 31-03-2016. Foto Nico de Vries

Bonte kraai. Onstwedderholte 26-12-2016. Foto Mark de Vries

Hybride bonte x zwarte kraai. Wedde 16-02-2016. Foto Rik Wever

Raaf - Corvus corax
Ook dit jaar weer een aantal meldingen van raaf in Westerwolde. Het ging vaak om twee vogels, die in de buurt van Sellingen en Ter Borg werden gezien. Op 20 maart werden twee baltsende raven gezien boven de Breedwisch. De soort werd ook gemeld in Bourtange, Ter Apel en Stadskanaal. In het najaar werd de soort een paar keer vanaf de Telpost gezien, zelfs op doortrek.

Raaf. Telpost Zuidveld 03-09-2016. Foto Nico de Vries

Pestvogel - Bonbycilla garrulus
Pestvogel werd dit jaar 7 keer gemeld. De eerste keer was op 3 november, een overvliegende vogel in Ter Apel. Op 5 november vlogen er 12 vogels over de Rietfilter bij Laude. Op 6 november werd een vogel gezien vanaf Telpost Zuidveld. Op 7 en 8 november waren er waarnemingen van overvliegende pestvogels in Stadskanaal. Op 14 november vloog er een vogel over Onstwedde. Op 8 december waren vijf pestvogels kort ter plaatse in een appelboom in de Karskenslaan in Onstwedde.

Kuifmees - Lophophanus cristatus
Alle waarnemingen van kuifmezen kwamen uit de omgeving van Sellingen en Ter Apel. De soort werd ook een aantal keren in Ter Borg gemeld. 

Kuifmees. Sellingerbossen 22-01-2016. Foto Nico de Vries

Baardman - Parus biarmicus
Baardman werd twee keer gemeld. Beide waarnemingen werden op 8 oktober gedaan. Het ging om een waarneming van drie vogels in de Rietfilter bij Laude, en om een waarneming van een roepende vogel in de Veenhuizerstukken Noord. Deze soort blijft lastig in de regio.

Baardman. Laude - Rietfilter 08-10-2016. Foto Nico de Vries

Boomleeuwerik - Lullula arborea
Boomleeuweriken werden ’s winters op de bekende plek in Wessinghuizen gezien, met als maximale aantal 5 vogels. Ook op de Laudermarke werd ’s winters een groepje gezien, dit betrof een groepje van 6 vogels. Zingend werd de soort waargenomen bij de Sellingerbossen, de Breedwisch, Ter Borg en het Weenderveld. Vanaf Telpost Zuidveld werd de soort ook meerdere malen op doortrek gezien. Ook was er een waarneming van een overvliegende boomleeuwerik in Stadskanaal.

Boomleeuwerik. Wessinghuizen 22-01-2016. Foto Stefan Visscher

Fluiter - Phylloscopus sibilatrix
Weinig fluiters in de regio waargenomen dit jaar. De soort werd slechts acht keer ingevoerd. In 2015 is de soort 28 keer ingevoerd. De soort werd als eerste waargenomen op 23 april in de Ter Apelerbossen. Verder is de soort waargenomen bij Laude. Zeven van de acht waarnemingen dit jaar kwamen uit de Ter Apelerbossen.

Fluiter. Ter Apelerbossen 06-05-2016. Foto Stefan Visscher

Spotvogel - Hippolais icterina
Spotvogel werd dit jaar 46 keer ingevoerd in de regio. De eerste waarneming van deze soort in dit jaar was op 13 mei, op het Ellersinghuizerveld. Verder is de soort waargenomen in Bourtange, het Vledderbos, Weende, Wessinghuizen, Ter Wupping, Veenhuizerstukken Noord, Wollinghuizen, Sellingen, Onstwedde, Munnekemoer, Stadskanaal, Smeerling, Laudermarke en Telpost Zuidveld. Op de Telpost was een spotvogel een hele ochtend zingend aanwezig op 22 juli.

Spotvogel. Telpost Zuidveld 22-07-2016. Foto Nico de Vries

Snor - Locustella luscinioides
Dit jaar was er één geval van een zingende snor in de regio. Dat was van 23 tot en met 27 april, in de Veenhuizerstukken Noord.

Vuurgoudhaan - Regulus ignicapilla
Vuurgoudhaan werd op veel verschillende plekken in Westerwolde waargenomen. De soort werd ook een paar keer op Telpost Zuidveld gezien. Veel waarnemingen kwamen uit de omgeving van Sellingen, Ter Apel en Stadskanaal. 

Vuurgoudhaan. Ter Borg 24-11-2016. Foto Stefan Visscher

Beflijster - Turdus torquatus
De eerste beflijster van het jaar in de regio werd op 10 april in het Barkeveen bij Weende waargenomen. Diezelfde dag zaten er vijf vogels net buiten Onstwedde. Daarna werd de soort in het voorjaar in Smeerling, Hasseberg, de Gaast, Zuidveld en Doezekampen waargenomen. Een vroege najaars-waarneming was op 13 september, op Telpost Zuidveld. Op 2 oktober vlogen er drie beflijsters over Onstwedde. In oktober werd de soort ook in de Gaast, Sellingen, Ter Wupping en vanaf Telpost Zuidveld waargenomen.

Beflijster. De Gaast 23-04-2016. Foto Rik Wever

Nachtegaal - Luscinia megarhynchos
Op 30 april werd de eerste zingende nachtegaal gehoord bij de Veenhuizerstukken Noord. Daarna volgden er waarnemingen uit Zuidveld, Blijham en het Pagedal. Ook bij Weende en Bourtange werd dit jaar een zingende nachtegaal gehoord. De soort werd over het hele jaar 10 keer ingevoerd.

Paapje - Saxicola rubetra
Paapjes werden dit jaar ook op verscheidene plaatsen gezien. De eerste was op 10 april, de laatste op 30 september. De soort werd het vaakst gemeld vanuit de Doezekampen, Ellersinghuizerveld en de Gaast. Op 11 mei zaten er zelfs acht exemplaren bij elkaar in de Gaast. 

Paapje. Breedwisch 30-04-2016. Foto Nico de Vries

Tapuit - Oenanthe oenanthe
De eerste tapuit van het jaar kwam binnen op 16 april. Dat was bij de Weddermarke. Diezelfde dag zat er een vogel net iets buiten Onstwedde. Tapuit is net iets te vaak waargenomen, namelijk 57 keer, om hier alle waarnemingen te bespreken. De laatste tapuit is op 30 september gemeld. De grootste groep was een groep van 6 vogels bij Wessinghuizen. 

Tapuit. Ellersinghuizerveld 27-08-2016. Foto Rik Wever

Engelse kwikstaart - Motacilla flava flavissima
Leuk waren de twee waarnemingen van Engelse kwikstaart in de regio. De eerste vogel werd gemeld vanaf het Ellersinghuizerveld op 3 mei. De tweede vogel zat bij het AVEBE-complex bij Ter Apelkanaal op 8 mei.

Noordse kwikstaart - Motacilla flava thunbergi
De eerste noordse kwikstaarten werden op 5 mei gemeld in de Doezekampen. Dit ging om twee overvliegende vogels. Op 15 mei zaten er zes noordse kwikken in de Veenhuizerstukken Noord. Op 16 mei zat er een vogel op het Ellersinghuizerveld en op 20 mei wederom een vogel in de Veenhuizerstukken Noord.

Grote gele kwikstaart - Motacilla cinerea
Bijna 100 keer is grote gele kwikstaart dit jaar ingevoerd. Wat wel noemenswaardig is zijn de vogels die bij de waterzuivering aan de Krommewijk overwinteren. De vogels worden op deze plek al twee winters op rij waargenomen. Vanaf de Telpost werd de soort ook vaak op doortrek gezien. 

Grote gele kwikstaart. Ter Apel 06-05-2016. Foto Stefan Visscher

Duinpieper - Anthus campestris
Drie gevallen van duinpieper dit jaar binnen de regiogrenzen. De eerste vogel vloog op 25 augustus luid roepend over Ter Wupping. De dag erna werd er een vogel vanaf Telpost Zuidveld gezien. Op 30 augustus zat een duinpieper kort ter plaatse in de Doezekampen.

Waterpieper - Anthus spinoletta
Ook bijna 100 waarnemingen van waterpieper in de regio dit jaar. De soort werd op te veel plekken gezien om hier te bespreken. In maart zat er een groep van bijna twintig waterpiepers voor de hut van Veenhuizerstukken Noord. Ook vanaf de Telpost werd in het najaar wel eens een waterpieper gezien of gehoord. 

Waterpieper. Veenhuizerstukken Noord 20-03-2016. Foto Rik Wever

Grote barmsijs - Acanthis flammea
Ook weer een aantal waarnemingen van grote barmsijs in de regio. De eerste waarneming was op 16 februari. Toen zaten er 10 grote barmsijzen in een parkje in Mussel, en konden ook gefotografeerd worden. Op 18 maart zaten er drie vogels in de Zijdstukken. Op 23 oktober werden er vijf in de bomen bij de Telpost gezien. Op 23 november zaten er 9 vogels in Veenhuizen en een groep van maar liefst 66 stuks bij de Waterzuivering aan de Krommewijk.

Grote barmsijs. Mussel 16-02-2016. Foto Stefan Visscher

Grote barmsijs. Waterzuivering Krommewijk 23-11-2016. Foto Rik Wever

Kleine barmsijs - Acanthis cabaret
Kleine barmsijzen werden dit jaar iets meer gemeld dan grote barmsijzen. Vooral in januari waren de meldingen van barmsijzen bijna allemaal kleine. In augustus werd de soort ook een aantal keren vanaf Telpost Zuidveld gezien. Op 4 april zat er een zingende vogel in het Adamsbos bij Stadskanaal. Van alle barmsijs waarnemingen in de regio dit jaar waren er 5 van zekere grote, en 18 van zekere kleine.

Kruisbek - Loxia curvirostra
Kruisbekken werden dit jaar 88 keer ingevoerd binnen de regio. Vaak kwamen de waarnemingen 's winters uit de omgeving van Sellingen en Ter Apel. In de zomer werden er ook groepjes op andere plaatsen waargenomen zoals in Onstwedde, Veenhuizerstukken, Stadskanaal, Ter Wupping, Barlage, Vledderbos en Vlagtwedde. De grootste groep was een groep van 19 exemplaren die op 15 oktober over Telpost Zuidveld vloog. 

Kruisbek. Sellingerbossen 19-03-2016. Foto Nico de Vries

IJsgors - Calcarius lapponicus
De laatste zeldzaamheid in dit overzicht is ijsgors. Deze soort werd dit jaar drie keer gezien. Alle drie keer vanaf Telpost Zuidveld. De eerste was op 11 oktober, de tweede op 25 oktober en de derde op 2 november.

En daarmee hebben we het einde van dit jaaroverzicht van 2016 bereikt. Al met al was 2016 een goed vogeljaar voor Westerwolde met een aantal nieuwe soorten voor de regio en een paar mooie inhalers. Ik ben benieuwd wat er in 2017 ons te wachten staat! 
Nico, Mark, Stefan, Dietrich: Bedankt dat ik een aantal van jullie foto's mocht gebruiken voor dit overzicht. 

Ik wens iedereen dit dit leest (en ook iedereen die dit niet leest) een gelukkig en vogelrijk 2017 toe!

Groet, 
Rik Wever

Reacties

Populaire posts